Bijstandskoppels die scheiden komen vaak in de problemen met toeslagen. Door een kronkel in de wet betalen zij vaak hoge bedragen terug aan de Belastingdienst. Als een stel met een bijstandsuitkering uit elkaar gaat, moeten zij vaak onterecht tot honderden of zelfs duizenden euro’s toeslagen terugbetalen aan de Belastingdienst.

Bijstandskoppels die scheiden

Als twee mensen samenwonen, krijgen zij samen een bijstandsuitkering, Maar als zo’n bijstandskoppel uit elkaar gaat en op zichzelf gaan wonen, krijgen ze allebei een eigen individuele uitkering, die een stuk hoger is dan de helft van hun gezamenlijke uitkering. Als ze halverwege het jaar uit elkaar gaan, gaat hun inkomen volgens de Belastingdienst omhoog. De Belastingdienst kijkt bij de berekening van toeslagen namelijk alleen naar hele jaren. En als de individuele inkomens stijgen en de Belastingdienst de ex-partner voor het hele jaar nog als toeslagenpartner ziet, zorgt dat vaak voor hoge schulden aan terug te betalen toeslagen. Hierdoor komt het geregeld voor dat gescheiden stellen of zelfs duizenden euro’s aan toeslagen moeten terugbetalen, omdat hun inkomen als te hoog gezien wordt.

10%-regeling

Het ministerie van financiën erkent het probleem en de Belastingdienst heeft een oplossing. Exen moeten het maar ‘onderling regelen’. Maar soms spreken exen elkaar niet meer en hebben ze ruzie. In 2018 voerde de Belastingdienst wel een regeling in om de onterechte terugbetaling te voorkomen. Op basis van de ‘10%-regeling’ kan iemand vragen het inkomen van een ex-partner niet mee te tellen als het jaarinkomen van de ex met 10% of meer omhoog is gegaan. Als mensen scheiden in de bijstand, voldoen zij vaak aan deze voorwaarden.

Om aanspraak te maken op deze 10%-regeling vraagt de Belastingdienst bewijs. Daarvoor eist de dienst documenten waarop het bruto-inkomen staat van de ex-echtgenoot. Het probleem is dat in meeste gemeenten, bijstandontvangers alleen documenten krijgen waarop hun netto-inkomen staat. De ex-partner kan dat bewijs dus niet leveren. Maar op de documenten die mensen in veel gemeenten over hun bijstand ontvangen staat alleen het netto-inkomen.

Gelukkig zijn er gemeenten die wel het bruto bijstandsbedrag op de documenten aangeven. Tilburg. is zo’n gemeente.

Fouten in de aangifte

Ook bij stellen die gaan scheiden en niet in de bijstand zitten, telt de ex-partner mee voor de belastingaangifte in het jaar van de scheiding. Toch kunnen zij niet in dezelfde problemen komen als bijstandsgezinnen. Maar door de ingewikkelde regels maken ze wel vaker zelf fouten met hun aangifte. Met alle financiële gevolgen van dien. De Belastingdienst deed hier in 2019 onderzoek naar en ontdekte dat stellen die gaan scheiden 2,5 keer zoveel fouten maakten in hun aangifte als getrouwde stellen. Het ging vooral vaak fout met de hypotheekrenteaftrek en de kinderopvangtoeslag. Deze fouten zouden voorkomen kunnen worden door de peildatum te veranderen naar de datum van scheiding. Maar de wet is op dit moment zo ingericht dat er pas achteraf de balans kunnen opmaken van de verschuldigde loonbelasting en premies. De bewijslast ligt bij de burger.

Problemen bijstandskoppels die gaan scheiden

Een woordvoerder van demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) zegt dat de problemen met de bijstandskoppels die gaan scheiden en de 10%-regeling onderzocht worden als onderdeel van een inventarisatie van alle kwesties rondom het toeslagenstelsel.

Bronnen: De Dagelijkse Standaard, Nextens, NOS