De boodschappenaffaire is eindelijk beslecht. De vrouw uit Wijdemeren die wekelijks een tas boodschappen van haar moeder ontving, is terecht door de gemeente gekort op haar bijstandsuitkering. Wel verlaagde hij de terugvordering fors, van €7000,- naar €2800,-. Dat oordeelde de rechter deze week in hoger beroep.
Structureel een tas boodschappen ontvangen
Het is niet toegestaan om structureel een tas boodschappen ontvangen terwijl je een bijstandsuitkering ontvangt. De bijstand is namelijk bedoeld als vangnet voor wie niet in eigen levensonderhoud kan voorzien. Als iemand anders een deel betaalt, dan hoeft de samenleving dat niet meer te doen. De gemeente is volgens de Participatiewet dan zelfs verplicht om dan in te grijpen. De gemeente Wijdemeren (Loosdrecht, ‘s-Graveland) konden niet anders dan een deel van de bijstand die een inwoonster ontving wel terugvorderen.
Boodschappenaffaire: hoe zat het ook alweer?
De vrouw in Wijdemeren ontving wekelijks boodschappen. kwestie: een vrouw kreeg wekelijks structureel boodschappen van haar moeder, omdat ze van alleen de uitkering niet rond kon komen. Hiermee schond ze de inlichtingenplicht. Wie leeft van een bijstandsuitkering is, verplicht giften en bijverdiensten te melden. En drie jaar lang structureel een tas boodschappen per week, dat telt alles bij elkaar flink op. Ook had ze niet gemeld dat ze een auto en motor in bezit had. De gemeente Wijdemeren eiste daarom een bedrag van €7000,- aan te veel ontvangen bijstand terug omdat ze substantieel en structureel een tas boodschappen ontving volgens de rechter.
Vrijstelling giften
Deze boodschappenaffaire leidde tot veel onbegrip over de opstelling van de gemeente. Die zou onnodig streng en onredelijk hardvochtig zijn. Er ontstond ook in de politiek ophef omdat de gemeente de vrouw zou straffen voor het feit dat haar moeder haar hielp door haar boodschappen te betalen. Naar aanleiding van deze ‘boodschappenaffaire‘ heeft een aantal gemeenten de €1200,- vrijstelling ingevoerd. Maar deze gemeenten lopen daarmee voorop op landelijke wetgeving. Veel gemeenteraden gingen over tot dit besluit na een motie van de SP die vlak voor de verkiezingen werd aangenomen. Die vrijstelling heeft echte niets te maken met het structureel ontvangen van boodschappen. Boodschappen zijn geen giften, maar een kostenbesparing op het levensonderhoud. Als je boodschappen krijgt, verlaagt dat je behoefte aan een uitkering.
Hardvochtigheden Participatiewet
Door de boodschappenaffaire zijn meer mensen gaan inzien dat het uitvoeren van de Participatiewet tot ongewenste uitkomsten kan leiden en door deze affaire heeft de Tweede Kamer bereikt, er ligt een conceptwetsvoorstel om terugvorderingen niet verplicht te maken. Ook wordt er op korte termijn gestart met een onderzoek naar hardvochtigheden binnen de sociale zekerheidswetgeving.
Waarom voedselbank wel?
De vraag waarom de bijstand van mensen van de voedselbank gebruikmaken niet wordt verlaagd en als je structureel een tas met boodschappen ontvangt wel, heeft volgens de rechter de pakketten van voedselbank tijdelijke noodhulp. Daarnaast vindt er een inkomenstoets plaats voordat de voedselbank start met de uitgifte van voedselpakketten. Dergelijke regels golden niet voor de boodschappen die de vrouw kreeg.
De uitspraak
Boodschappenaffaire is eindelijk beslecht en de rechter bepaalde dat de gemeente €2800,- mag terugvorderen. Verder moet de gemeente de vrouw een schadevergoeding van €200,- betalen omdat de gemeente op onrechtmatige wijze een huisbezoek aflegde en heeft de privacy van de vrouw daarmee geschonden. Het feit dat de vrouw een auto en motor uit het duurdere segment’ zou bezitten kwam nauwelijks aan bod.
Bronnen: NOS, Rechtspraak, Trouw
