Wat is de taaleis?

Wie een bijstandsuitkering ontvangt, moet zich houden aan diverse regels en verplichtingen. Zo moet je voldoen aan de inlichtingenplicht, maar ook dien je je te houden aan de Wet Taaleis. Deze wet is is sinds januari 2016 van kracht en werd op aandringen van de VVD opgenomen in het regeerakkoord van Rutte II met de PvdA. In de praktijk betekent de taaleis dat je basiskennis moet hebben van de Nederlandse taal op niveau 1F. Je kunt de taal spreken, lezen en schrijven. Je spreekt dan Nederlands zoals kinderen aan het einde van de basisschool, van ongeveer 12 jaar oud. Concreet betekent dit dat je dan simpele gesprekken in het Nederlands voeren en je snapt korte, makkelijke teksten en kunt deze schrijven.

Hieronder kun je een video bekijken waarin de taaleis wordt uitgelegd.

Taaltoets

Heeft je geen of onvoldoende Nederlandstalig onderwijs gevolgd en heb je een bijstandsuitkering, of ga je bijstand aanvragen? De gemeente kan je dan uitnodigen voor een taaltoets. Bij deze toets doe je een aantal oefeningen om te testen of je de Nederlandse taal voldoende beheerst. Is je Nederlands onvoldoende? Dan moet je je Nederlands verbeteren. Bijvoorbeeld door een taalcursus te volgen of door zelfstudie.

Veel te doen om de taaleis

Er is altijd veel te doen om de taaleis. Dat komt omdat gemeenten het niet zo nauw nemen met de taaleis bij het uitbetalen van bijstandsuitkeringen. In januari dit jaar presenteerde het CBS een onderzoek over de taaleis. Uit dit onderzoek bleek dat gemeenten nauwelijks controleren of mensen met een bijstanduitkering voldoen aan de taaleis. De uitkering wordt vrijwel nooit verlaagd als sprake is van onwil om Nederlands te leren.

Bijstandsuitkering verlaagd vanwege taaleis

In het onderzoek van het CBS werd duidelijk dat mogelijk 41 duizend mensen die een bijstandsuitkering ontvangen de Nederlandse taal niet machtig zijn. Bij zo’n 90 duizend mensen is het onbekend of zij de Nederlandse taal op niveau 1F beheersen. Bij een heel klein aantal mensen is de bijstandsuitkering verlaagd omdat zij geen pogingen deden de taal te leren. Tussen juli 2017 en juli 2018 is van slechts 90 mensen in 29 gemeenten de bijstandsuitkering om die reden verlaagd. Het CBS schat dat 13 duizend keer een taaltoets is afgenomen en het merendeel zakte daarvoor.

Bronnen : CBS, Rijksoverheid, Taal en Rekenen, VNG, Volkskrant

Het bericht Wat houdt de taaleis precies in? is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Gemeente mag alles vragen

In het kader van de inlichtingenplicht mag de gemeente alles vragen wat zij nodig acht om te kunnen beoordelen of je recht hebt op een bijstandsuitkering. Je moet overal aan meewerken en alle informatie verschaffen die de gemeente van je verlangt. Als je niet meewerkt, dan heb je niet voldaan aan die wettelijke inlichtingenplicht en kan de gemeente je een sanctie opleggen. Het kan dan bijvoorbeeld gebeuren dat de bijstandsuitkering voor een bepaalde periode wordt verlaagd of tijdelijk wordt stopgezet. De gemeente kan ook beslissen om de uitkering helemaal te beëindigen. In onderstaande video’s wordt uitgelegd wat de inlichtingenplicht precies inhoudt bij de aanvraag van een nieuwe bijstandsuitkering en bij een bestaande uitkering.

Voorbeelden inlichtingenplicht

• Bankafschriften van de afgelopen jaren. Soms wordt zelfs gevraagd naar bankafschriften van meer dan drie jaar terug.
• Bewijsstukken waar je de afgelopen jaren hebt gewoond. Als je dakloos bent of bent geweest, kan dat best lastig zijn om bewijsmateriaal te verzamelen.
• Bewijsstukken die aangeven waarvan je de afgelopen jaren heeft geleefd.
• Overzicht van je vermogen en eigendommen te maken heeft, zoals huizen en land (ook in het buitenland), boten, caravans, antiek en kunst.
• Overschrijvingsbewijzen van de auto.
• Pensioen- en lijfrentepolissen. Dit is noodzakelijk om vast te stellen of je deze dient af te kopen.
• Sollicitatiebrieven en afwijzingen, zodat de gemeente kan zien dat je actief naar werk zoekt.
• Alle veranderingen in je gezins- of thuissituatie. Dat kan een geboorte van een kind zijn, maar ook een overlijden of echtscheiding. En als je gaat samenwonen of een van je kinderen gaat het huis uit, dan moet je dat melden bij de gemeente
• Alle bewijsstukken over werk. Ook als je vrijwilligerswerk doet, moet je dat melden bij de gemeente. Dat kan namelijk van belang zijn voor jouw re-integratie.
• Alles wat met inkomen te maken heeft, moet je melden aan de gemeente. Het gaat dan om loon en winst, om erfenissen, giften, uitkeringen van verzekeringen, huurinkomsten, kostgangerschap, enzovoorts.
• Alle veranderingen in je verblijfplaats. Je ontvangt namelijk de bijstandsuitkering van de gemeente. Als je in een andere gemeente gaat wonen, moet deze de bijstand gaan betalen.
  

Grenzen aan de inlichtingenplicht

De inlichtingenplicht gaat ver en de gemeente wil echt heel veel van je weten. Toch hoef je niet alles te vertellen en zijn er grenzen aan de inlichtingenplicht. Hieronder een aantal voorbeelden.

Je moet de gemeente inzicht geven in je financiën en je bankafschriften laten zien. Maar je mag je uitgaven blanco maken. De gemeente heeft namelijk niets mee te maken met waar jij je geld aan uitgeeft. Maar als de gemeente vindt dat je wel erg veel geld uitgeeft voor iemand met een uitkering, dan moet je weer wel kunnen laten zien waar je je geld aan uitgeeft.

Je moet aangeven hoeveel vermogen je hebt. Maar je hoeft de gemeente niet te vertellen welke ‘gewone’ bezittingen je in huis hebt, zoals een koelkast, een bed of televisie

Je hoeft de gemeente ook niet in te lichten over wie je behandelende arts is. Maar als je aangeeft dat je medische klachten hebt, dan kan de gemeente wel weer naar deze informatie vragen.

Bronnen: Judex, Juridisch Loket,Sociaal Verhaal

Het bericht Wat is de inlichtingenplicht voor een bijstandsuitkering? is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Opleiding met baangarantie

De praktiserende moslim kreeg de opleiding met baangarantie tot asbestverwijderaar aangeboden. Dit was de kans op betaald werk voor deze man. Maar hij weigerde dat aanbod omdat hij dan zijn baard moest afscheren. Om het veiligheidsmasker te kunnen dragen, moest hij gladgeschoren zijn.

Vrijheid van godsdienst?

Hoewel het dragen van een baard onder de vrijheid van godsdienst valt, had de gemeente Amersfoort een geldige reden om inbreuk te maken op dit recht. Bij het verwijderen van asbest is het dragen van een masker vanwege de gezondheidsrisico’s verplicht en noodzakelijk zijn voor de gezondheid van de werknemer. Daarnaast had de man weinig andere kansen op het vinden van werk.

Onnodige druk op de publieke middelen

De man was het niet eens met de korting op zijn uitkering en wendde zich tot de rechter. Maar die oordeelde dat de gemeente terecht zijn bijstandsuitkering had verlaagd. Door weigering om deel te nemen aan de opleiding legt de man namelijk een onnodige druk op de publieke middelen. Baard en bijstand gaan dus niet altijd samen!

Bronnen: NRC, Nu, Rechtspraak

Het bericht Baard en bijstand gaan niet altijd samen is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Briefadres

Wil j een uitkering aanvragen, dan moet je namelijk bereikbaar zijn voor de overheid. Zo’n briefadres is het adres van een familielid, vriend, kennis met wie je hebt afgesproken dat zij jouw post ontvangen. Er is ook een aantal gemeenten, zogenaamde centrumgemeenten, waar je zo’n briefadres kunt aanvragen.

Dakloos

Henri werd ook dakloos en wilde een bijstandsuitkering aanvragen, maar hij had geen briefadres. Hij kwam niet in aanmerking voor een uitkering.

Bronnen: Rijksoverheid, Sociaal Verhaal, Straatjurist

Het bericht Briefadres verplicht is gepubliceerd op BijstandsBlues.