Hoe krijgen we het granieten bestand uit de bijstand en aan het werk? Dat is noodzakelijk vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Frans Kuiper, kenner van de Participatiewet, heeft geprobeerd deze vraag te beantwoorden.
Coronacrisis
Tijdens de coronacrisis daalde het aantal mensen in de bijstand. In januari 2021 bedroeg het aantal mensen met een bijstandsuitkering nog 429.200 personen en in november van dit jaar waren dit er ruim 16.000 minder. De verwachting was dat er door deze pandemie juist meer mensen een beroep op een bijstandsuitkering zouden doen. Dit komt natuurlijk voor een deel door de ondersteuningspakketten van de overheid, maar ook door de veerkracht van de economie.
Krapte op de arbeidsmarkt
Door de voortdurende krapte op de arbeidsmarkt is het belangrijk om ervoor te zorgen dat er meer mensen vanuit de bijstand aan het werk gaan. Maar hoe kunnen we dit realiseren? Frans Kuiper adviseur en trainer Participatiewet en expert arbeidsmarktbeleid bij Stimulansz heeft op de website Sociale Vraagstukken, getracht deze vraag te beantwoorden. In dit artikel geven we een samenvatting van zijn antwoord.
Langdurig in de bijstand
De krapte op de arbeidsmarkt biedt gemeenten kansen om zelfs ouderen en mensen die langdurig in de bijstand zitten. Deze groep wordt ook wel het granieten bestand genoemd. Dit granieten bestand bestaat uit mensen die langdurig in de bijstand zitten. Zo heeft 65% langer dan twee jaar een bijstandsuitkering en 44% langer dan 5 jaar. Het aandeel jongeren in dit bestand is niet groot, want stromen redelijk snel uit naar een baan of een opleiding.
Keuze van gemeente zelf
De helft van alle bijstandsgerechtigden is 45 jaar of ouder. Dat komt onder meer door de aanpak van gemeenten. Gemeenten besteden de meeste aandacht aan jongeren en zetten de beperkte middelen in op mensen die snel de uitkering kunnen verlaten: Jongeren! Maar door de keuze om je vooral op deze ‘kanshebbers’ te richten wordt het beeld dat ouderen slecht werk kunnen vinden versterkt. Kuiper vindt de focus op het granieten bestand moet komen te liggen om zo het aantal mensen dat langdurig in de bijstand zit, aan werk te helpen.
Granieten bestand uit de bijstand
Kuiper heeft een aantal manieren om het het granieten bestand uit de bijstand én aan het werk te krijgen. Zo zou de loonkostensubsidie meer moeten worden ingezet. Deze subsidie is bedoeld voor werkgevers die iemand met een ziekte of handicap in dienst nemen. De werknemer ontvangt een uitkering. Maar loonkostensubsidies worden te weinig verstrekt en werkgevers maken er te weinig gebruik van.
Prijs van arbeid
Ook vindt Kuipers dat gemeenten een realistischer bedrag voor arbeid moeten vragen voor de mensen die ze detacheren. De tarieven liggen en bijna altijd onder de kostprijs van arbeid liggen en daardoor moet er geld bij. Wanneer gemeenten zouden gaan werken met marktconforme tarieven, houden ze meer geld over voor begeleiding.
Van controle naar contact
Een laatste oplossing die Kuiper aandraagt is dat gemeenten zich moeten richten op het contact maken met de mensen die al wat langer in de uitkering zitten. Leer ze kennen, leer hun talenten en ambities kennen en breng ze in beeld. Nu ligt de focus op de controle en op het naleven van de uitkeringsvoorwaarden.
Bronnen: CBS, Sociale Vraagstukken, UWV
Er is geen krapte op de arbeidsmarkt. Er is een overvraag naar gekwalificeerd en voornamelijk goedkoop personeel. Het granieten bestand ga je niet slechten, gemeenten willen hun geld liever niet kwijt aan subsidie en bedrijven willen geen personeel met een risicoprofiel.
De titel “Granieten bestand” veroorzaakt al direct een verkeerde beeldvorming. Het zijn juist de meest kwetsbaren die langdurig een bijstandsuitkering ontvangen. Volgens het CBS heeft 85% van de mensen met een bijstandsuitkering een belemmering. Voor mensen die langdurig een bijstandsuitkering ontvangen zal dat percentage nog hoger zijn. Hij feit dat gemeenten weinig doen aan loopbaan oriëntatie en scholing helpt natuurlijk ook niet. In Nederland zijn de scholingsmogelijkheden voor mensen in de meeste gemeenten beperkt tot cursussen van enkele dagen. Immers de kortste route naar werk moet worden gevolgd. Vaak blijkt dit echter een doodlopende weg te zijn. In België en Duitsland zijn de scholingsmogelijkheden voor mensen met een uitkering veel ruimer.
Mooi verwoord Wil! Zoveel mensen in de bijstand die wel willen maar niet kunnen en/of daar geen passende steun bij krijgen, zowel financieel als emotionele steun ontbreekt. En de gerichtheid op controle en naleving, waaronder de denigerende bejegening, is een flinke stressfactor die bijstandsgerechtigden zeker niet helpt vertrouwen en stabiliteit te krijgen in het leven en hun capaciteiten.
Mensen in de bijstand, zijn vaak icm hun belemmeringen aan het overleven ipv leven.
Waarom niet zelf initiatief nemen. Door regelingen als NL leert door en STAP kan je gratis studeren. En als je bijv. een e-learning kiest en daar bijv. een uurtje per dag zoet mee bent dan heeft de uitkeringsinstantie daar ook helemaal niks mee te maken (je hoeft geen toestemming te vragen en ook geen budget oid. aan te vragen), Gewoon proberen. Ik heb op deze manier in een paar maanden tijd 3 WFT diploma’s gehaald. Niet dat ik er nu direct iets aan heb want wat werkgevers zoeken is 1. jong. 2. minimaal een paar jaar ervaring in het werkveld, maar het kan je kansen op de arbeidsmarkt wel vergroten!