Groei van het aantal bijstandsuitkeringen

Eind maart telde ons land 413.000 mensen met een bijstandsuitkering. Dat zijn er weliswaar 2.000 minder dan aan het eind van vorig jaar, maar het zijn er wel 1000 meer dan in februari van dit jaar. Ondanks die toename telde Nederland ten opzichte van het jaar 2019 bijna 19000 mensen minder met een bijstandsuitkering. Er was een uitstroom van 100.000 mensen in de bijstand en er kwamen er ruim 88.000 in. Het ging hierbij om mensen met als zonder een migratieachtergrond. Ongeveer 11000 mensen hadden een niet-westerse migratieachtergrond, 1000 hadden een westerse migratieachtergrond en 4000 personen met een Nederlandse achtergrond. Ook waren er aflopen jaren veel minder bijstandsontvangers onder de 45 jaar.

Meer zelfstandigen in de bijstand

Het aantal zelfstandigen dat een bijstandsuitkering aanvroeg, is flink gestegen. Het gaat dan om een uitkering in het kader van Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) of de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) die bedoeld is om het inkomen van zelfstandigen aan te vullen in de coronacrisis. In januari en februari deden 3.600 zelfstandigen een beroep op de Bbz en van februari op maart 2020 is het aantal zelfstandigen met een dergelijke uitkering meer dan verdrievoudigd en ontvingeneind maart bijna 14.000 zelfstandigen een Tozo-uitkering. Nu is het eind mei en middels ontvangen al veel meer zelfstandig ondernemers zo’n Tozo-uitkering. Het is nog duidelijk hoeveel er dat zijn, maar dat het explosief is toegenomen is een feit. Begin mei schatte de overheid het aantal aanvragen al op zo’n 340.000.

Bronnen: AD, Binnenlands Bestuur, CBS, NOS

Het bericht Groei van het aantal bijstandsuitkeringen eind maart is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Mensen met een betaalde baan

Eind vorig jaar hadden negen miljoen mensen in Nederland werk. Het aantal mensen met een betaalde baan bedroeg 69 procent van de beroepsbevolking. Nog nooit was dit aandeel zo groot. Dat komt door de aanhoudende economie groei.

Mensen met bijstandsuitkering

Tussen 2009 en2016 steeg het aantal mensen met een bijstandsuitkering en in totaal kwamen er toen 160.000 personen bij. De laatste jaren, vanaf 2017 nam het aantal bijstandsgerechtigden af met in totaal 51.000 personen. Ook vorig jaar is het aantal mensen dat in Nederland een bijstandsuitkering ontvangt, is in 2019 weer minder geworden. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zaten er eind december 413.000 mensen in de bijstand, 19.000 minder dan een jaar eerder. Het aantal daalt al sinds 2017.

Jonger dan 45 jaar

In 2019 is het aantal bijstandsgerechtigden voornamelijk gedaald onder personen jonger dan 45 jaar. Bij de jongeren tot 27 jaar ging het om 5000 en de daling bij de 27- tot 45-jarigen bedroeg 13.000. Het aantal 45-plussers in de bijstand nam slechts met minder dan 1 procent af. het CBS denkt dat dit komt omdat deze groep minder kansen op de arbeidsmarkt heeft, waardoor ze eerder of langer een beroep op de bijstand moeten doen. Ook speelt de jaarlijkse verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd mee. In 2019 is de AOW-leeftijd met vier maanden verhoogd tot 66 jaar en vier maanden.  Bijstandsontvangers die tegen de AOW-leeftijd aan zitten, konden daardoor de bijstand pas 4 maanden later inruilen voor pensioen.

Migratieachtergrond en bijstand

Voor het tweede jaar op rij is in 2019 is de daling van het aantal mensen met een bijstandsuitkering gedaald bij zowel personen met een Nederlandse als met een westerse of niet-westerse migratieachtergrond. Voor bijstandsontvangers met een Nederlandse of westerse achtergrond is het al het vierde jaar op rij dat hun aantal terugloopt. Bij mensen met een niet-westerse achtergrond kwam deze afname twee jaar later op gang. Dat komt doordat er enkele jaren terug nog veel Syriërs een beroep deden op de bijstand. Vluchtelingen met een verblijfsvergunning (statushouder) kunnen een beroep doen op bijstand wanneer zij onvoldoende inkomen of vermogen hebben.

De keerzijde van de uitstroom uit de bijstand

De uitstroom uit de bijstand is natuurlijk gunstig nieuws. Toch bleek in november 2019, uit onderzoek van Divosa, de vereniging van directeuren van sociale diensten, dat een derde van de mensen die uit de bijstand stromen, binnen 5 jaar opnieuw een bijstandsuitkering hebben. Ook is volgens Sociaal en Cultureel Planbureau de kans op werk voor mensen met een bijstandsuitkering sinds 2015 nauwelijks is toegenomen.

Bronnen: CBS, NOS, NRC, Welingelichte Kringen

Het bericht Aantal mensen met bijstandsuitkering is verder gedaald is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Kinderen uit bijstandsgezin

Het aantal kinderen in een bijstandsgezin is voor het tweede jaar op rij gedaald. Uit de Jeugdmonitor blijkt dat bijstandskinderen vaak een niet-westerse migratieachtergrond hebben en bijna altijd in een huurwoning wonen. Ook zijn bijstandsgezinnen veelal eenoudergezinnen en hoe jonger de kinderen, hoe minder het bijstandsgezin te besteden heeft en hoe vaker de schulden groter zijn dan de bezittingen.

Rotterdam en provincie Groningen

Van alle kinderen onder de 18 behoorden eind 2018 6,5 procent tot een gezin waarin minstens één volwassene een bijstandsuitkering had. Van alle steden telde Rotterdam (15,5 procent) de meeste bijstandskinderen en van de provincies is Groningen de koploper (8,7 procent). Bekijk de cijfers over jongeren in de bijstand.

Eenoudergezinnen

Bijstandsgezinnen zijn vaak eenoudergezinnen (69 procent). Bij het grootste deel van deze eenoudergezinnen (65 procent) is de vrouw de hoofdkostwinner was. Daarnaast zijn in bijstandsgezinnen met jonge kinderen vaker twee ouders aanwezig dan in gezinnen met oudere kinderen.

Syrische migratie-achtergrond

Veel bijstandskinderen hebben een niet-westerse migratie achtergrond. De grootste groep waren de Syrische bijstandskinderen. Eind 2018 waren er bijna 29 duizend bijstandskinderen met een Syrische migratie-achtergrond. Dit is ruim 13 procent van alle bijstandskinderen. De oorzaak ligt in het feit dat de meeste Syrische statushouders niet meteen betaald werk en komen daardoor in de bijstand terechtkomen. Het totale aantal bijstandskinderen daalde, maar deze groep groeide met 1,2 duizend ten opzichte van 2017.

Bekijk hieronder een filmpje over bijstandsgezinnen dat het CBS in november 2018 online zette.

Armoede dreigt bij bijstandsgezin

Bijstandsgezinnen hebben minder te besteden dan ander gezinnen. Gemiddeld hebben ze €1920,- per maand per maand te besteden dat is ongeveer de helft van andere gezinnen zonder bijstand. Bijstandsgezinnen behoren bijna altijd tot de 20 procent minst welvarende huishoudens van Nederland en is de kans op armoede het grootst (87 procent) Ook woonde bijna alle bijstandsgezinnen (meer dan 95 procent) in een huurwoning. Deze gezinnen besteedden een groter deel van hun inkomen aan woonlasten dan andere gezinnen.

Lees ook het artikel: Is het ontvangen van een uitkering erfelijk?

Bronnen: AD, Jeugdmonitor 2019, Trouw

Het bericht Opnieuw minder kinderen in bijstandsgezin is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Aantal mensen in bijstand blijft dalen

Al 2 jaar lang neemt het aantal mensen dat een bijstandsuitkering ontvangt, af. Twee jaar geleden zaten er nog 465.000 personen in de bijstand. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zaten er in Nederland per eind september 416.000 mensen in de bijstand. Eind september waren dat er 416.000. De afname gaat niet zo hard meer en is de afgelopen kwartalen wel kleiner geworden. Eind juni ging het om nog 22 duizend personen. In de drie kwartalen daarvoor lag het verschil met een jaar eerder steeds op 24 duizend personen.

Aantal 45-plussers met bijstand het minst gedaald

Het CBS meldt dat de afname te zien was bij alle leeftijdsgroepen. Bij 45-plussers was de daling met 1000 personen het kleinst. Het aantal bijstandsgerechtigden tot 27 jaar was bijna 5000 personen lager dan een jaar eerder. Dit betekent een daling van 12 procent. Bij de 27- tot 45-jarigen ging het om afname van iets meer dan 14000 personen uit de bijstand (bijna 9 procent).

Minder mensen met migratieachtergrond in de bijstand

Niet alleen het aantal bijstandsontvangers met een Nederlandse achtergrond is gedaald, maar ook de groep met een westerse of niet-westerse migratieachtergrond. In de eerste zes maanden van 2019 verlieten bijvoorbeeld 4200 Syriërs de bijstand, terwijl er 3100 instroomden. De uitstroom uit de bijstand van deze Syrische mensen was dus per saldo 1100 personen.

Lees ook:

• 1 op de 3 uitstromers uit de bijstand, heeft na 5 jaar weer uitkering
• CBS: 25.000 minder mensen in de bijstand (eind maart 2019)
• Minder mensen in de bijstand (eind februari 2019)
• Bijstand daalt vooral bij mensen onder de 45 jaar (eind juni 2019)

Bronnen: Blik op Nieuws, CBS, Telegraaf

Het bericht Aantal mensen in bijstand blijft dalen. Al 2 jaar op rij! is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Bijstand daalt bij 45-minners

De bijstand daalt nog steeds. Eind maart 2019 telde Nederland 430.000 en het Centraal Bureau voor de Statistiek berekende dat er per eind juni alweer 4.000 minder mensen afhankelijk zijn van de bijstand. Vooral bij de leeftijdsgroepen jonger dan 27 jaar en 27 tot 45 jaar ligt het aantal personen met een bijstandsuitkering lager. In de groep van 27 tot 45 jaar zaten er 15 procent minder mensen in de bijstand. In de groep tot 27 jaar daalde het aantal uitkeringen met 12 procent.

Bijstand bij 45-plussers

Bij de 45-plussers was de afname het geringst. Dat komt deels door de geleidelijke verhoging van de AOW-leeftijd die met ingang van 2019 met vier maanden is verhoogd tot 66 jaar en vier maanden. Ouderen in de bijstand moeten dus langer wachten dan een jaar geleden voor ze hun AOW en stromen daardoor minder snel uit.

Bijstand naar migratieachtergrond

De daling van het aantal bijstandsontvangers was te zien bij zowel mensen met een Nederlandse achtergrond als mensen met een migratieachtergrond daalde. Bij geboren en getogen Nederlanders, westerse migranten en niet-westerse migranten ging het per groep om een afname van respectievelijk 8 duizend, 2 duizend en 12 duizend mensen en dat is bij iedere groep rond de 5 procent.

Bronnen: AD, CBS, Telegraaf

Het bericht Bijstand daalt vooral bij mensen onder de 45 jaar is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Meer waarschuwingen

Het CBS heeft onderzocht dat gemeenten in 2018 in het kader van de Fraudewet en de Participatiewet 13.400 waarschuwingen hebben gegeven. Dat zijn er 1000 meer dan in 2017. Dit is veel als je weet dat het aantal mensen met een bijstandsuitkering in die periode met ongeveer 20.000 is afgenomen. Een mogelijke oorzaak zou kunnen zijn dat Nederlandse gemeenten strenger zijn gaan handhaven.

Waarschuwing omtrent bijstandsfraude

Bij fraude met bijstand hoeven gemeenten niet altijd een boete op te leggen. De gemeente kan ook een waarschuwing opleggen. Dat gebeurt als een persoon niet meer dan 150 euro te veel aan bijstand heeft ontvangen of als een uitkeringsgerechtigde zelf binnen een redelijke termijn de juiste informatie heeft verstrekt.

Aantal waarschuwingen

Het CBS voerde dit onderzoek uit in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en betrof het aantal waarschuwingen. Het ging om waarschuwingen omdat de inlichtingenplicht was geschonden, er niet was voldoen aan de eis tegenprestatie, er niet was voldaan aan de arbeidsverplichting en overige waarschuwingen. 

Schending inlichtingenplicht

Het grootste deel van de gegeven waarschuwingen omtrent bijstandsfraude waren vanwege het schenden van de inlichtingenplicht. Als je een bijstandsuitkering ontvangt, ben je verplicht de gemeente te informeren over alles wat van belang kan zijn voor het recht op en de hoogte van een bijstandsuitkering. Geef je niet alle informatie, dan betekent dit dat de inlichtingenplicht is overtreden. En net zoals in 2017 was het schenden van de inlichtingenplicht de voornaamste regen om een waarschuwing te geven. Naar schatting gebeurde dit in 2018 zo’n 11.300 keer. Het aantal waarschuwingen voor het niet voldoen aan de eis tegenprestatie is naar schatting lager dan 50.

Gevecht tegen bijstandsfraude

Het gevecht tegen de bijstandsfraude is een lastig verhaal en iedere gemeente pakt het weer anders aan. Zo voerde Rotterdam in 2018 een intensieve controle uit om te achterhalen of inwoners terecht een bijstandsuitkering ontvingen. In Arnhem wordt er periodiek gecontroleerd of mensen nog recht hebben op een uitkering. Ook wordt er samengewerkt met de politie en is het convenant ‘Joint Social Fraude’ getekend. Dit convenant regelt dat er gegevens mogen worden uitgewisseld als er een vermoeden bestaat dat er wordt gefraudeerd.

Bronnen: CBS, Hou van Arnhem, Naleving

Het bericht Waarschuwingen omtrent bijstandsfraude gestegen is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Minder mensen in de bijstand

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft berekend dat Nederland eind maart 430.000 mensen met een bijstandsuitkering telt. Dit is een daling van 25.000 bijstandsontvangers. Tussen eind maart 2018 en eind maart 2019 waren er minder mensen in de bijstand en de afname was het sterkst bij jongeren tot 27 jaar en het kleinst bij 45-plussers.

Leeftijd uitstroom mensen in de bijstand

Voor het vijfde kwartaal op rij is het aantal bijstandsontvangers tot 27 jaar relatief het sterkst afgenomen. Eind maart 2019 was deze groep ruim 14 procent kleiner dan een jaar eerder en dat betekent en daling van bijna 7.000 personen. Het aantal 27- tot 45-jarigen in de bijstand daalde tussen eind maart 2018 tot eind maart 2019 met circa 17.000 personen (10 personen). 

De daling van het aantal 45-plussers met een bijstandsuitkering kromp slechts met 2.000 personen (iets minder dan 1 procent.

Migratieachtergrond mensen met een bijstandsuitkering

Bij de groep bijstandsontvangers met een niet-westerse migratieachtergrond was de uitstroom uit de bijstand het grootst. Het ging om 12.000 personen. De groep mensen met een bijstandsuitkering met een Nederlandse achtergrond daalde met bijna 11.000 personen en bij mensen met een westerse migratieachtergrond was de afname minder dan 3.000.

Bronnen: AccountantWeek, CBS, Stimulanz

Het bericht CBS: 25.000 minder mensen in de bijstand is gepubliceerd op BijstandsBlues.

Arbeidsmarkt stabieler

De arbeidsmarkt is stabieler, en daardoor zijn weer meer kansen om aan het werk te komen én te blijven In totaal is aantal mensen in de bijstand 433.000 personen tot de AOW-leeftijd. Dat geldt voor verschillende groepen in de samenleving.

45-plussers

De sterkste daling was te zien bij mensen tot 27 jaar. De 45-plussers blijven relatief vaak in een bijstandsuitkering hangen. Bij deze groep was de daling minder dan 1 procent. Ook speelt bij de 45-plussers de jaarlijkse verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd mee waardoor deze groep met bijstand minder snel is gedaald.

Niet westers

Voor het eerst in tien jaar is ook het aantal mensen in de bijstand met een niet-westerse achtergrond met ruim 10.000 afgenomen. Dat kwam onder meer door de groep Syriërs. Eind 2017 ontvingen 39.500 Syriërs een bijstandsuitkering en dat was bijna 9 procent uit van het totale aantal uitkeringsontvangers. In de eerste helft van 2018 vonden 1.800 Syrische bijstandsontvangers een baan. Overigens heeft nog steeds bijna de helft van alle personen met een bijstandsuitkering een niet-westerse achtergrond.

Bronnen: AD,CBS,NOS, Telegraaf

Het bericht Minder mensen in de bijstand is gepubliceerd op BijstandsBlues.