De gemeente Utrecht gaat jongeren sneller een bijstandsuitkering toekennen. Op de manier wil de gemeente voorkomen dat zij onnodig diep in de schulden komen of buiten beeld raken. De gemeente wijkt hiermee af van de landelijke bijstandsregels die voorschrijven dat jongeren pas na vier weken een beroep kunnen doen op een uitkering. Demissionair staatssecretaris Dennis Wiersma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vindt de Utrechts aanpak onacceptabel.

Direct een bijstandsuitkering toekennen

Volgens de Participatiewet moeten jongeren tot 27 jaar die in de bijstand. zitten zich aan een aantal regels houden. Zo mogen zij geen onkostenvergoeding ontvangen voor vrijwilligerswerk. Ook kunnen ze pas nadat ze vier weken zelf werk gezocht hebben, een beroep doen op een bijstandsuitkering. Vanaf nu gaat Utrecht werkzoekende jongvolwassenen direct een bijstandsuitkering toekennen. en gaat de zogenoemde zoektermijn voor jongvolwassenen niet toepassen. Bovendien mogen de Utrechtse jongeren tot maximaal €221,- aan inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk behouden naast hun uitkering. Volwassenen mochten dit al. Door jongeren direct te helpen, hoopt de gemeente te voorkomen dat zij verder in de problemen raken. Bovendien wil Utrecht hiermee jongeren de ruimte geven om werkervaring op te doen en te ervaren dat werken loont. De gemeente hanteert de wijziging gedurende in ieder geval een jaar.

Jongeren in de bijstand

In Utrecht vragen ongeveer 1000 jongeren een bijstandsuitkering aan. Twee derde van hen zet de aanvraag nu niet door na de termijn van vier weken. Zij verdwijnen dan uit beeld met het risico op het verergeren van de persoonlijke situatie. En juist deze jongeren zijn vaak kwetsbaar en hebben problemen op meerdere gebieden, zoals wonen, financiën of psychische gezondheid. De huidige regelgeving werkt sterk in hun nadeel. Het drijft jongeren in de schulden en leidt soms zelfs tot dakloosheid leidt.

Vrijwilligersvergoeding

Ook op een ander punt houdt de gemeente Utrecht zich niet aan de Participatiewet. De gemeente gaat de vrijlatingsregeling, die volgens de wet alleen geldt voor mensen die ouder zijn dan 27 jaar, ook gebruikt bij jongeren. Dit betekent dat Utrechtse jongeren tot maximaal €221,- van de inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk mogen behouden naast hun uitkering. Met dit besluit trekt Utrecht de aanpak voor jongere werkzoekenden gelijk met die voor volwassenen: voor volwassenen was dit al het geval.

Onacceptabel

Demissionair staatssecretaris Dennis Wiersma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vindt het onacceptabel dat Utrecht zich niet houdt aan de bijstandsregels. Hij vindt het bovendien oneerlijk dat jongeren met een uitkering kunnen bijverdienen. Dat is oneerlijk ten opzichte van de jongeren die wel aan de slag gaan. Ook is er voor kwetsbare jongeren altijd maatwerk mogelijk. De gemeente Utrecht wil niet tegen de wet in te gaan, maar de gemeente kan niet wachten totdat de wijzigingen worden doorgevoerd. De jongeren hebben nu hulp nodig.

Participatiewet moet worden herzien

De gemeente Utrecht wil dat het Rijk op de Participatiewet snel herziet en de versoepelingen structureel maakt. Overigens is Utrecht niet de enige gemeente die er andere regels rond de bijstand op na houdt. Onlangs besloot de gemeente Amsterdam bekend door te gaan met een zogenoemde bijverdienpremie. Alle Amsterdammers die in de bijstand zitten en daarnaast werken, krijgen zo’n premie van maximaal €219,- per maand.

Bronnen: AD, Binnenlands Bestuur, DUIC, RTV Utrecht